Ο Έλληνας αντάρτης του Βιετνάμ: Αυτομόλησε στο Λαϊκό Στρατό και πολέμησε 12 χρόνια μέσα στη ζούγκλα
Ένας ζωντανός θρύλος του Βιετνάμ, που τιμάται σαν εθνικός ήρωας, ξετυλίγει το κουβάρι της πολυτάραχης ζωής του. Ο Κώστας Σαραντίδης - Nguyen Van Lap μιλά για τα χρόνια που πολέμησε στο πλευρό των Βιετναμέζων ανταρτών και αφηγείται πώς βρέθηκε από τα Τάγματα Εργασίας των Γερμανών στη Λεγεώνα των Ξένων για να αυτομολήσει στη συνέχεια στο στρατόπεδο των Βιετμίνχ
Απρίλιος 30 2015 08:49
Η ζωή του σενάριο κινηματογραφικής ταινίας. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1927 από φτωχή οικογένεια της Τούμπας. Μικρό παιδί, στην Κατοχή, το έσκασε από το σπίτι και τον αυταρχικό πατέρα του. "Είχε τα βάσανά του, ήμασταν φτωχοί, δούλευε όλη μέρα, αλλά παρόλα αυτά ήταν πολύ σκληρός. Με έδενε στο κρεββάτι και με έδερνε με τη ζώνη. Αν δεν έφευγα θα είχα τρελαθεί" λέει. O Κώστας Σαραντίδης ξέφυγε από τον βίαιο πατέρα έπεσε όμως στα χέρια των Γερμανών που τον επιστράτευσαν στα Τάγματα Εργασίας της Κεντρικής Ευρώπης. Ήταν φθινόπωρο του '43. Σύντομα θα καταφέρει να το σκάσει κι από εκεί για να καταλήξει μετά το τέλος του πολέμου λεγεωνάριος της γαλλικής Λεγεώνας των Ξένων στην Αλγερία και κατόπιν στην Ινδοκίνα. Ούτε η Λεγεώνα όμως του ταίριαζε. Αυτομόλησε στο Απελευθερωτικό Μέτωπο Βιετμίνχ, πολέμησε με τον Λαϊκό Στρατό κι έζησε στο Βιετνάμ για είκοσι χρόνια. Κάπως έτσι, ο "Έλληνας Βιετκόνγκ" όπως πολλοί τον αποκαλούν, έγραψε τη δική του ιστορία με μόνη πυξίδα το ένστικτό.
"Όλα αυτά τα χρόνια με οδήγησε το ένστικτο. Το ένστικτό μου δεν το παραβίασα ποτέ και ποτέ δεν με πρόδωσε" μου λέει. Τον συνάντησα στο Περιστέρι που ζει εδώ και χρόνια μαζί με τη Βιετναμέζα σύζυγό του, τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονά τους, μία μέρα πριν φύγει για το Βιετνάμ. Εκεί τον αποκαλούν Nguyen Van Lap και τον τιμούν ως εθνικό ήρωα. "Προσπαθώ να πηγαίνω μία με δύο φορές το χρόνο. Έχω άλλωστε την υπηκοότητα" εξηγεί κι αρχίζει να αφηγείται την ιστορία του.
Το παραμύθι της Λεγεώνας και ο ψεύτικος παράδεισος στη ζούγκλα με τον Ταρζάν
"Όταν πήγα στη Λεγεώνα ήμουν 17 ετών, αμούστακο παιδί που λένε και παρθένος (γέλια). Σαν πιτσιρίκος που ήμουνα πίστευα ότι θα βρω τον παράδεισο στη ζούγκλα με τον Ταρζάν! Δεν είχα ιδέα τη με περίμενε. Αλλά βλέποντας στην Αλγερία πώς συμπεριφέρονταν οι λεγεωνάριοι στους ντόπιους κατάλαβα ότι κάτι δεν πάει καλά. Αργότερα, όταν μπήκαμε στο καράβι για να πάμε στο Βιετνάμ, μας λέγανε ότι πάμε να αφοπλίσουμε τους Γιαπωνέζους, δεν ήταν όμως αυτός ο σκοπός μας.
Την ίδια μέρα που φτάσαμε στο Βιετνάμ, καθώς περιμέναμε στο σταθμό, πλησιάζει ένας αστυνομικός τους μικροπωλητές, δίνει μία σε έναν πιτσιρικά κι άλλη μία στο ταμπλό που είχε απλωμένη την πραμάτεια του κι αρχίζει να τον βρίζει. Ξαφνιάστηκα! Αναρωτιόμουν γιατί το κάνει αυτό το πράγμα και μου λένε οι άλλοι λεγεωνάριοι 'μην στεναχωριέσαι, σε λίγο καιρό κι εσύ το ίδιο θα κάνεις'. Αυτό ήταν το πρώτο τσίμπημα. Θυμήθηκα την εποχή που ήμουν στη Θεσσαλονίκη μικρό παιδάκι και πούλαγαμε παστελάκια και ερχόντουσαν οι Γερμανοί και μας κάνανε τα ίδια. Τότε λέω αμάν, θα κάνω εγώ τα ίδια; Μπήκε ο δαίμονας στο μυαλό κι άρχισε να καλλιεργείται".
Εγώ σαν Έλληνας δεν μπορούσα να κάνω τα ίδια που μου έκαναν οι Γερμανοί κατακτητές
"Μετά από μερικές εβδομάδες ήταν πλέον σαφές ότι οι λεγεωνάριοι δεν ήταν εκεί ούτε για να βάλουν τάξη ούτε για να αφοπλίσουν τους Γιαπωνέζους και είπα 'Κώστα εσύ δεν έχεις καμία δουλειά εδώ'. Ήταν κι αυτό το συναίσθημά του ότι είσαι Έλληνες. Εμείς οι Έλληνες όπου και να πηγαίναμε ακούγαμε μόνο καλό λόγο, η λέξη Έλληνας ήταν σκληρό νόμισμα εκεί έξω. Με το λίγο μυαλό που είχα λοιπόν και τις ελάχιστες γνώσεις -γιατί δεν είχα σπουδάσει, το σχολείο το άφησα στην Τετάρτη δημοτικού- είπα: Δεν είναι η δικιά μου η θέση εδώ. Εγώ είμαι Έλληνας, δεν θα μου βρίζουνε τη μάνα, ούτε θα φτύνουνε πάνω στον τάφο μου".
Λι-Λι: Η μυστηριώδης "υπολοχαγός Νατάσα" που με μύησε στο αντάρτικο
"Ήμουν μαζί με έναν Ισπανό, ο οποίος με καθοδηγούσε και του χρωστάω ευγνωμοσύνη γι αυτό. Αποφασίσαμε να φύγουμε μαζί, όμως χρειαζόμασταν έναν σύνδεσμο. Έτυχε λοιπόν ο Γάλλος στρατηγός, επιστρέφοντας από μια αποστολή να φέρει μαζί του μια κοπέλα, σαν γυναίκα του ας πούμε. Η μικρούλα ήταν πολύ όμορφή, μου άρεσε σαν μικρό παιδάκι που ήμουνα 18 χρονών, αλλά είχα απορία τόσο μικρή τι κάνει μαζί του; Λέω θα 'ναι πόρνη, για τα λεφτά θα το κάνει. Πολύ σύντομα όμως θα καταλάβαινα ότι επρόκειτο για μια ηρωίδα, μια πραγματική 'υπολοχαγό Νατάσα', όπως στην παλιά ελληνική ταινία. Χωρίς να το ξέρω παρατηρούσε τις κινήσεις μου και είχε καταλάβει ότι δεν ήμουν σαν τους άλλους τους γερμαναράδες, είχα ευαισθησίες".
"Όταν πήρα το πρώτο πριμ, 300 φράγκα, πήγα και της τα έδωσα όλα, τόσο μπουνταλάς ήμουνα! Όμως τη άλλη ημέρα μου τα επέστρεψε. Κατάλαβα ότι ήταν καλό παιδί. Ένα βράδυ που έλειπε ο στρατηγός ήρθε και με βρήκε στο ποτάμι. Μιλούσαμε όλη νύχτα και εκεί μου εξήγησε τι είναι οι Βιετμινχ. Τότε κατάλαβα ότι είχα μπροστά μου μια ηρωίδα και τη σεβάστηκα, δεν προχώρησε ποτέ η σχέση μας. Τις επόμενες ημέρες με έφερε κρυφά σε επαφή με έναν αντάρτη και αρχίσαμε να σχεδιάζουμε μαζί την απόδρασή μας. Δυστυχώς δεν τα καταφέραμε γιατί ο στρατηγός έφυγε και την πήρε μαζί του. Λίγο αργότερα, σε μια αποστολή, πιάσαμε έναν αιχμάλωτο και καταφέραμε να φύγουμε μαζί του. Ήταν η Λι-Λι όμως που μου εξήγησε και μου έδωσε το κίνητρο, γι' αυτό τη σεβάστηκα και τη μνημονεύω πάντα. Συγκινούμαι ακόμα και σήμερα όταν μιλάω για κείνη, έχω δώσει μάλιστα το όνομά της σε μία εγγονή μου".
Πολέμησα 12 χρόνια ξυπόλητος μέσα στη ζούγκλα
"Με τη Λεγεώνα έμεινα 2-3 μήνες, με τους αντάρτες στον ένοπλο αγώνα έμεινα 12 χρόνια. Οι αναμνήσεις είναι πολλές. Σε αυτό τον πόλεμο έδωσα την ψυχή μου. Περπατούσα ξυπόλητος πάνω στις πέτρες, όπως κι αυτοί, ήμασταν το ίδιο. Ένιωθα ελεύθερος και ήμουν ελεύθερος. Θυμάμαι το '48 ήμουν ο πρώτος που έριξε γαλλικό αεροσκάφος και οι τρεις πιλότοι πιάστηκαν αιχμάλωτοι.
Αυτό που με έκανε να αισθάνομαι υπερήφανος και να τους αγαπήσω είναι ότι με εμπιστεύθηκαν από την πρώτη στιγμή, μια εμπιστοσύνη που δεν την περίμενα. Οι ξένοι που λιποτάκτησαν από το γαλλικό στρατό και πήγανε με τους αντάρτες είναι εκατοντάδες, αλλά αυτοί που πήγανε στον ένοπλο αγώνα είναι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού. Διότι οι περισσότερο Γερμανοί ήταν ηλικιωμένοι, κουρασμένοι από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, που απλά δεν ήθελαν να πάνε να πολεμήσουν και να σκοτωθούν. Τέλειωσε ο πόλεμος και πήγαν στις πατρίδες τους. Τα νιάτα, οι πιτσιρικάδες ήμασταν 4-5 που μπήκαμε από την πρώτη στιγμή στον ένοπλο αγώνα. Θυμάμαι όταν επιστρέφαμε από μια επιχείρηση και πηγαίναμε σε μια μονάδα, επειδή ήμουν ο μόνος λευκός, τρέχανε και μου φέρνανε φρούτα και άλλα διάφορα και οι άλλοι ζηλεύανε και μου λέγανε 'όλο σε σένα έρχονται' Με αγαπούσαν, εγώ ήμουν φτωχό παιδί, φτωχοί ήταν κι αυτοί και ζούσαμε παρέα. Ποτέ δεν ένιωσα ότι εγώ είμαι ο λευκός, ο διαφορετικός".
"Έτσι πέρασαν λοιπόν 12 χρόνια κι άλλα 8 χρόνια έμεινα εκεί και δούλεψα, εργάστηκα στο αεροδρόμιο ως υπεύθυνος προμηθειών, μία θέση πολύ έμπιστη.
Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος με τους Αμερικανούς ήμουν εκεί, αλλά είχα ήδη τρία παιδιά. Έκανα αίτηση ως έφεδρος αξιωματικός να πάω ξανά στο μέτωπο, όμως δεν με δέχθηκαν. Μου είπαν 'το καθήκον σου το έκανες, τώρα αν θες να βοηθήσεις, να βοηθήσεις με τη δουλειά'. Πράγματι δουλεύαμε 4 ώρες επιπλέον την ημέρα από το 8ωρο για να βοηθήσουμε το Νότιο Βιετνάμ".
Περί στρατηγικής και "λαϊκού" πολέμου
"Ο πόλεμος του Βιετνάμ μπορούσε να κρατήσει άλλα τόσα χρόνια διότι ήταν λαϊκός πόλεμος. Πού διαφέρει ο λαϊκός πόλεμος με τους άλλους πολέμους; Δεν στέλνουν το στρατό να σφυροκοπά ακατάπαυστα. Το Βιετνάμ ήταν διαιρεμένο σε αυτοδιοίκητες στρατιωτικές ζώνες και κάθε στρατηγός δεν έστελνε όλες μαζί τις διμοιρίες του στον πόλεμο. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις κρατούσαν 3 μήνες, το χειμώνα και την άνοιξη. Μόνο τρία τάγματα ήταν στη μάχη, τα άλλα ξεκουράζονταν. Αυτοί που ξεκουράζονταν παρήγαγαν. Εγώ δούλευα, είχαμε κτήματα και ασχολούμασταν με την κτηνοτροφία. Ταυτόχρονα με την εργασία είχαμε τη μόρφωση και την πολιτική καθοδήγηση. Όταν επέστρεφε η κουρασμένη μονάδα, εμείς ήμασταν ξεκούραστοι και έτοιμοι να πάμε στη μάχη. Είχα αντοχή γιατί πήγαινα στη μάχη τρεις μήνες το χρόνο, όλους τους υπόλοιπους είχα το περιθώριο και να μορφωθώ και να παράγω και να ξεκουραστώ. Ο πόλεμος του Βιετνάμ λοιπόν δεν ήταν ο απάνθρωπος πόλεμος, γι' αυτό είχε διάρκεια. Από εκεί και πέρα, στον πόλεμο πυροβολείς και δεν ξέρεις πού καταλήγει η σφαίρα. Στον πόλεμο σκοτώνεις για να μην σκοτωθείς".
Δεν μετάνιωσα για τίποτα, ήμουνα σε έναν δίκαιο αγώνα
Μου κάνει εντύπωση πώς μία πραγματικότητα τόσο σκληρή όσο αυτή του πολέμου αποτυπώνεται μόνο θετικά στο μυαλό ενός ανθρώπου, ο ίδιος ωστόσο αποφεύγει να αναφερθεί στο καθαρά επιχειρησιακό κομμάτι. Τον ρωτώ αν υπάρχει κάτι για το οποίο έχει μετανιώσει.
"Τίποτα απολύτως, ήμουνα μέσα σε ένα δίκαιο αγώνα. Πέρασα μέσα από το βούρκο αλλά δεν λερώθηκα, δεν λέρωσα το όνομά μου σαν Έλληνας, σαν Έλληνας έδειξα στον έξω κόσμο ότι αξίζουμε" απαντά ο κ. Σαραντίδης.
Η επιστροφή στην Ελλάδα και η διαρκής επιστροφή στο Βιετνάμ
"Το '65 επέστρεψα στην Ελλάδα για χάρη της μητέρας μου. Μου έστελνε γράμματα και γράμματα, ήθελε να ξαναδεί τον μεγάλο της γιο. Έμεινα αρκετά χρόνια μακριά από το Βιετνάμ, την λεγόμενη κρατικοδίαιτη περίοδο του υπαρκτού σοσιαλισμού που απέτυχε, δεν μπορούσα να πάω, τα πράγματα ήταν σφιχτά. Αλλά από τότε που άρχισε να εκσυγχρονίζεται το Βιετνάμ και ξεκίνησε μια νέα εποχή, σύγχρονη, με δημοκρατία, πηγαίνω 2 φορές το χρόνο. Πολλές φορές με καλούν και μου καλύπτουν τα έξοδα. Το 2013 μου απένειμαν τον τίτλο 'ήρωας των ενόπλων δυνάμεων του Βιετνάμ'. Ως ένδειξη αναγνώρισης της προσφοράς μου, μου έδωσαν και την βιετναμέζικη υπηκοότητα".
Ο κ. Σαραντίδης συνεχίζει ως σήμερα να βοηθά ενεργά το Βιετνάμ, καθώς ασχολείται ιδιαίτερα με τα παιδιά-θύματα 3ης γενιάς των βομβαρδισμών με διοξίνη. "Αυτός ο λαός ξέρει να πεθάνει ξέρει να πολεμά αλλά ξέρει και να συγχωρά" λέει με αγάπη για τους Βιετναμέζους. Όταν η συζήτηση πηγαίνει στην σημερινή κατάσταση που βιώνει η Ελλάδα, ωστόσο, η απογοήτευση ζωγραφίζεται στο πρόσωπό του.
Λυπάμαι πολύ για την Ελλάδα, δεν έχουμε πραγματικούς ηγέτες
"Αυτό που βλέπω και λυπάμαι πολύ για τη Ελλάδα είναι ότι δεν έχουμε πραγματικούς ηγέτες. Όποια πέτρα κι αν σηκώσει θα βρεις σκάνδαλα. Και στο εξωτερικό υπάρχουν σκάνδαλα κι εκεί κλέβουν, αλλά τουλάχιστον κάνουν έργα. Εδώ κλέβουν αλλά δεν κάνουν τίποτε. Δεν σέβονται καν ο ένας τον άλλο, βλέπετε το επίπεδο των συζητήσεων στη Βουλή. Είναι δημοκρατία αυτό; Εντάξει εγώ είμαι αμόρφωτος αλλά αυτοί μορφωμένοι άνθρωποι δεν σέβονται ο ένας τον άλλο και μετά μιλάνε για δημοκρατία. Λυπάμαι πολύ και δεν ξέρω τι να πω στους νέους ανθρώπους πέρα από το να κάνουν υπομονή. Τα πέρασα και τα ξέρω, η ζωή έχει σκαμπανεβάσματα, οι κοινωνίες αλλάζουν. Τώρα με ποιον τρόπο θα έρθει η αλλαγή δεν ξέρω, πραγματικά, είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα".
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Αλέκος Παναγούλης: «Μην περπατάς πίσω μου...»
01 Μαίου 2015 13:14
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΜΙΣΟΥΣΕ ΤΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΥΣ...
Είναι Πρωτομαγιά του 1976 όταν κόβεται το νήμα της ζωής ενός βουλευτή της Ενωσης Κεντρου, του Αλέκου Παναγούλη. Ενός όχι συνηθισμένου βουλευτή, αλλά ενός ανθρώπου που είχε καταδικαστεί δις., εις θάνατον για την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου.
Η ιστορία του Αλέκου Παναγούλη ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις κορυφαίες αντιδικτατορικές φιγούρες με κορυφαία πράξη του την απόπειρα δολοφονίας του Γ. Παπαδόπουλου, παραμένει ακόμη με σκιές.
Τι ακριβώς συνέβη; Πως γίνεται ένας τόσο έμπειρος οδηγός να βρίσκει τέτοιον θάνατο; Μήπως τον δολοφόνησαν; Ποιοι; Και γιατί; Ερωτήματα που πλανώνται μέχρι και σήμερα από κείνη την πρωτομαγιά του 1976 που το ιστορικό πια «Μιραφιόρι» του τον οδήγησε στον θάνατο.
Ήταν εκείνος που φυλακίστηκε και βασανίστηκε, αλλά κατάφερε να μείνει ζωντανός. Που χάραζε το σώμα του για να πεταχτεί αίμα για να’ χει υλικό να γράφει τα ποιήματά του. Εκείνος που μπορούσε να υπερασπιστεί ένα παιδί στον χωροφύλακα, για ένα κουλούρι που ‘κλεψε.
Δεν είναι μόνον ιστορική, αλλά σχεδόν μυθιστορηματική η παρουσία αυτού του ανθρώπου στα εγκόσμια. Ο άνθρωπος που «μισούσε τους τυράννους» και προσπάθησε να δολοφονήσει τον δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλο, έγραφε:
«Μην περπατάς πίσω μου, δε μπορώ να σε οδηγήσω. Μην περπατάς μπροστά μου, δε μπορώ να σε ακολουθήσω. Περπάτα πλάι μου και γίνε φίλος μου».
Το τροχαίο συνέβη Βουλιαγμένης και Ολγας στον Αγιο Δημήτριο την πρώτη του Μάη του 1976. Λίγη ώρα μετά το συμβάν έσπευσε στο σημείο και ο τότε πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής.
Οταν ήρθε η Χούντα στα πράγματα, ο Α. Παναγούλης λιποτάκτησε από τον στρατό και ίδρυσε την Ελληνική Αντίσταση. Κατέφυγε στην Κύπρο και επέστρεψε με προτεραιότητα να σκοτώσει τον δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλο.
Εκρηκτική προσωπικότητα ο Αλέκος Παναγούλης. Στις 17 Νοεμβρίου του 1968 καταδικάστηκε δις εις θάνατο για την απόπειρα δολοφονίας του Γ. Παπαδόπουλου. Φυλακίστηκε. Βασανίστηκε. Η ποινή δεν εκτελέστηκε ποτέ εξαιτίας και των σφοδρών διεθνών αντιδράσεων.
Τον Μάη του 1969 το καθεστώς της Χούντας του επιτρέπει μία και μοναδική φορά να βγει από το «κελί» του στο προαύλιο. Αυτό γίνεται μόνον και μόνον για να το φωτογραφίσουν και να δείξουν στην παγκόσμια κοινότητα ότι ο κρατούμενος αντιμετωπίζεται φυσιολογικά.
Αποφυλακίζεται το καλοκαίρι του 1973 κι αφού έχουν μεσολαβήσει αποδράσεις και απόπειρες και αφού έχει αρνηθεί την γενική αμνηστία των συνταγματαρχών προς τους πολιτικούς κρατούμενους.
Εκλέχθηκε βουλευτής με την Ενωση Κέντρου. Ξεκίνησε από τη νεολαία της Ενωσης Κέντρου η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε ΕΔΗΝ. Ανέλαβε την προεδρία της στις 3 του Σεπτέμβρη του 1974.
Ηταν «ταραξίας» ο Αλέκος Παναγούλης; Ετσι λένε. Μάζευε, λένε, φακέλους οι οποίοι αποδείκνυαν τη συνεργασία πολιτικών με τα όργανα ασφαλείας κατά την επταετία της Χούντας (γνωστοί ως φάκελοι ΕΣΑ). Αυτό δεν άρεσε εκείνα τα χρόνια, τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Είχε βρει ο ίδιος τα αρχεία της ΕΣΑ (τα οποία περιέγραφαν τις σχέσεις των πολιτικών με τους βασανιστές της χούντας) στο σπίτι του τότε διοικητή της ΕΑΤ-ΕΣΑ, Χατζηζήση.
Μία τζάγκουαρ με βυσσινί χρώμα και ξένες πινακίδες, ήταν το αυτοκίνητο που σκότωσε τον Α. Παναγούλη την Πρωτομαγιά του 1976 σε ηλικία μόλις 38 ετών. Οδηγός ήταν ο Μιχάλης Στέφας ο οποίος και καταδικάστηκε για πρόσκληση τροχαίου (με ανθρωποκτονία εξ αμελείας) σε 16 μήνες φυλάκιση, ποινή εξαγοράσιμη.
Η σύντροφος του, διάσημη Ιταλίδα δημοσιογράφος, Οριάνα Φαλάτσι κατήγγειλε πως άνθρωποι που σχετίζονταν με την υπόθεση, συγχρωτίζονταν με ιταλικές ακροδεξιές οργανώσεις.
Η μάνα του η κυρία Αθηνά σπάραζε: «Τον φάγανε!» Ηταν ο δεύτερος γιος που έχανε. Ο πρώτος της, ο Γιώργος Παναγούλης, αξιωματικός του στρατού ο οποίος επίσης αγωνίζονταν ενάντια στη χούντα, δολοφονήθηκε υπό συνθήκες οι οποίες ακόμη παραμένουν αδιευκρίνιστες. Το σώμα του δεν βρέθηκε ποτέ. Ο τρίτος γιος της οικογένειας Παναγούλη, είναι ο βουλευτής Στάθης Παναγούλης.
Τα «Τραγούδια του Αγώνα»
Τον Αύγουστο του 1970 κυκλοφορεί το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Ποιήματα» από τις εκδόσεις «8,1/2» του Βασίλη Βασιλικού ο οποίος προλόγιζε το βιβλίο αναφέροντας μεταξύ άλλων:
«Θέλω να νικήσω, αφού δε μπορώ να νικηθώ, γράφει ο Παναγούλης. Σ’ αυτό το “δε μπορώ” συνοψίζεται όλη η τραγική μοίρα του. Είχε ζητήσει να τον εκτελέσουν κι εκείνοι δεν τόλμησαν. Θέλησαν τη δικτατορία τους τυπικά αναίμακτη. Ετσι, προτίμησαν να τον καταδικάσουν σε αργό θάνατο. Μα ούτε και κάτω απ’ τις άθλιες συνθήκες της μακροχρόνιας απομόνωσης “μπόρεσε να νικηθεί”. Απόδειξη είναι τα ποιήματα αυτά, κραυγές εμπιστοσύνης στον Ανθρωπο και στον Αγώνα του.
Δύο χρόνια αργότερα κυκλοφορεί η δεύτερη ποιητική συλλογή. Και τα δύο βιβλία κυκλοφόρησε και στα Ιταλικά από τον εκδοτικό οίκο «Φλάβιο» στο Παλέρμο με πρόλογο του Πιέρ Πάολο Παζολίνι:
«Ο Παναγούλης μεταμορφώθηκε σε ποιητή μέσα από τα βασανιστήρια. Τη λογοτεχνία, που ήταν σ’ αυτόν καθαρά ρητορική, μεταμορφώνουν τα βασανιστήρια σε λογοτεχνία γνήσια».
Η σύντροφος του Οριάνα Φαλάτσι, στο βιβλίο «Ενας Αντρας» (εκδόσεις Εξάντας) γράφει μεταξύ άλλων:
«Εγραφες ακόμα κι όταν ο Ζαχαράκης σου’ παιρνε το χαρτί και το μολύβι, γιατί άρπαζες τη λιμίτσα που είχες κατά μέρος γι’ αυτόν το σκοπό, χάραζες τον αριστερό σου καρπό, μούσκευες στην πληγή ένα σπίρτο ή ένα ξυλαράκι κι έγραφες με αίμα όπου έβρισκες: στο περιτύλιγμα μιας γάζας, σ’ ένα κομματάκι πανί, ένα άδειο πακέτο από τσιγάρα»...
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σοβαρά επεισόδια στην Κωνσταντινούπολη
01 Μαίου 2015 15:11
Μεγάλης έκτασης επεισόδια λαμβάνουν χώρα στην Τουρκία και ειδικότερα στην Κωνσταντινούπολη, όπου πολίτες που βρέθηκαν στο κέντρο της πόλης για να τιμήσουν την Πρωτομαγιά συγκρούονται με τις αστυνομικές δυνάμεις.
Η κατάσταση μύριζε μπαρούτι από πολύ νωρίς, δεδομένου ότι οι Αρχές έκριναν σκόπιμο να επιστρατεύσουν χιλιάδες αστυνομικούς για την «τήρηση της τάξης», αλλά και να απαγορεύσουν στους διαδηλωτές να προσεγγίσουν την πλατεία Ταξίμ.
Όταν κάποιοι πιο τολμηροί προσπάθησαν να σπάσουν τον αστυνομικό κλοιό, ξεκίνησε η ρίψη χημικών και η προσπάθεια απομάκρυνσης τους με κάθε μέσο (κυρίως με αντλίες νερού) με αποτέλεσμα η κατάσταση να ξεφύγει πολύ γρήγορα από τον έλεγχο. Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως έγραψαν στο Twitter απεσταλμένοι μεγάλων ειδησεογραφικών πρακτορείων, οι αντιδράσεις της αστυνομίας ήταν τουλάχιστον υπερβολικές.
Σύμφωνα με τον προσωρινό απολογισμό που έδωσε στη δημοσιότητα η αστυνομία της Κωνσταντινούπολης, 134 άνθρωποι συνελήφθησαν από το πρωί στην πόλη.
Όπως και τις δύο προηγούμενες χρονιές, οι Αρχές της πόλης απαγόρευσαν και φέτος τις διαδηλώσεις των συνδικαλιστικών σωματείων στην Ταξίμ, με το σκεπτικό ότι η πλατεία «δεν προσφέρεται» για τους εορτασμούς της Πρωτομαγιάς.
Τα συνδικάτα από την πλευρά τους διεκδικούν το δικαίωμά τους να πάνε στην πλατεία για να τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων της 1ης Μαΐου 1977, όταν άγνωστοι άνοιξαν πυρ στην Ταξίμ με αποτέλεσμα να προκληθεί πανικός και να σκοτωθούν 34 άνθρωποι.
Εκατοντάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν σήμερα (01/05) στην Κωνσταντινούπολη για να καταγγείλουν την απαγόρευση της πορείας συνδικαλιστικών οργανώσεων που επέβαλαν οι Αρχές για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς στην εμβληματική πλατεία Ταξίμ, την οποία έχουν αποκλείσει χιλιάδες αστυνομικοί.
Έπειτα από την πρόσκληση των δύο μεγάλων αριστερών συνδικάτων και κομμάτων της αντιπολίτευσης, οι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στην περιοχή Μπεσίκτας και φώναζαν αντικυβερνητικά συνθήματα.
«Η πλατεία Ταξίμ είναι η πλατεία της Πρωτομαγιάς», «Ζήτω η 1η Μάη», «Μαζί ενάντια στο φασισμό», φώναζαν, ενώ μπροστά τους βρίσκονταν παρατεταγμένες μονάδες της αστυνομίας, εξοπλισμένες με αντλίες νερού. Η αστυνομία έχει αποκλείσει από τα ξημερώματα κάθε πρόσβαση στην πλατεία Ταξίμ.
Όπως τα τελευταία δύο χρόνια, έτσι και φέτος ο κυβερνήτης της Κωνσταντινούπολης απαγόρευσε κάθε διαδήλωση των εργατικών συνδικάτων στην πλατεία, αναφέροντας ότι η πλατεία «δεν είναι κατάλληλη για τους εορτασμούς της Πρωτομαγιάς».
Εδώ και δύο χρόνια, η κυβέρνηση του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει απαγορεύσει συστηματικά τις μαζικές συγκεντρώσεις στην Ταξίμ, που ήταν το επίκεντρο, τον Ιούνιο του 2013, ενός πρωτοφανούς κύματος διαδηλώσεων κατά της πολιτικής του.
Ωστόσο τα συνδικάτα διεκδικούν κάθε χρόνο την πρόσβαση στην πλατεία για να τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων της Πρωτομαγιάς του 1977. Εκείνη την ημέρα, άγνωστοι είχαν ανοίξει πυρ στην πλατεία, προκαλώντας πανικό στον κόσμο και τον θάνατο 34 ανθρώπων.
«Το 1977 έγινε μια σφαγή. Εμείς θέλουμε απλά θα είμαστε εκεί για να τιμήσουμε την ημέρα, δεν μπορούμε να δεχτούμε να τη τιμάμε διαφορετικά, είναι πολύ συμβολική για μας», δήλωσε χθες Ομάρ Καράτεπε, ηγέτης της Συνομοσπονδίας των Επαναστατικών Εργατικών Συνδικάτων (Disk).
Η Πρωτομαγιά του 2014 σφραγίστηκε από βίαια επεισόδια μεταξύ της αστυνομίας και διαδηλωτών γύρω από την πλατεία Ταξίμ που είχαν ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό 90 ανθρώπων και τη σύλληψη άλλων 142.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Νέες διαδηλώσεις κατά της βίας στη Βαλτιμόρη
01 Μαίου 2015 08:41
Εκατοντάδες διαδηλωτές συμμετείχαν χθες Πέμπτη (29/04/2015) σε συγκεντρώσεις σε πολλές πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, συμπεριλαμβανομένων της Βαλτιμόρης και της Φιλαδέλφειας, εναντίον της αστυνομικής βίας, ιδίως σε βάρος της κοινότητας των Αφροαμερικανών, και για να απαιτήσουν να χυθεί φως στις συνθήκες του θανάτου του 25χρονου Φρέντι Γκρέι, ο οποίος πέθανε μετά τη σύλληψή του από την αστυνομία.
Στη Φιλαδέλφεια αναφέρθηκαν μικρής έκτασης επεισόδια χθες το βράδυ ανάμεσα σε αστυνομικούς και διαδηλωτές, όταν οι δυνάμεις επιβολής της τάξης εμπόδισαν τους συγκεντρωμένους να αποκλείσουν έναν δρόμο.
Πολλές εκατοντάδες άνθρωποι βγήκαν ξανά στους δρόμους στη Βαλτιμόρη, θέατρο καθημερινών διαδηλώσεων αφότου έγινε γνωστός ο θάνατος του Γκρέι υπό ακόμη αδιευκρίνιστες συνθήκες.
Πολλοί κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα όπως "οι ζωές των μαύρων μετρούν" ή "να μπει τέλος στην τρομοκρατία της αστυνομίας".
Στη Βαλτιμόρη συνεχίζει να ισχύει απαγόρευση κυκλοφορίας τις νυχτερινές ώρες, από τις 22:00 (05:00 ώρα Ελλάδας) ως τις 05:00 (12:00), που επιβλήθηκε την Τρίτη, μετά τα επεισόδια στα οποία η αστυνομία προχώρησε σε πάνω από 250 συλλήψεις.
Αμερικανικά μέσα ενημέρωσης έκαναν λόγο για συγκεντρώσεις και σε άλλες πόλεις, ιδίως στο Σικάγο.
Στο μεταξύ στη Νέα Υόρκη ο δήμαρχος Μπιλ ντε Μπλάζιο απέρριψε τις επικρίσεις για το ότι η αστυνομία της πόλης εφάρμοσε πολύ σκληρές τακτικές στις διαδηλώσεις το βράδυ της Τετάρτης. "Η προσέγγιση ήταν εντελώς η ίδια", είπε ο ντε Μπλάζιο, αναφερόμενος στις δεκάδες συλλήψεις και τις καταγγελίες νεοϋορκέζων πολιτικών περί του ότι οι άνδρες της αστυνομικής διεύθυνσης της Νέας Υόρκης (NYPD) επέδειξαν υπερβολικά επιθετική συμπεριφορά έναντι ειρηνικών διαδηλωτών.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Κίεβο Πρωτομαγιά 2015.
Η τρομοκρατία δεν πέρασε! Μπορεί η νεοφασιστική κυβέρνηση, που στηρίζουν ΗΠΑ, Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, να απαγόρευσε την πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση του Κ.Κ. Ουκρανίας, οι κομμουνιστές, όμως, γιόρτασαν τη μεγάλη μέρα της διεθνούς εργατικής τάξης συμμετέχοντας σε συγκέντρωση της Ένωσης Βετεράνων του Αντιφασιστικού Πολέμου. Ακόμη κι αυτή την εκδήλωση απείλησαν πως θα τη διαλύσουν οι νεοφασιστικές συμμορίες, αλλά δεν τόλμησαν να εμφανιστούν.
ΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΌ ΤΣΑΚΙΖΟΥΝ ΑΓΩΝΕΣ ΛΑΪΚΟΙ!
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Τ' αμερικανάκια του ΓΑΠ, που στρατοπέδευσαν στον Alex, νομίζουν ότι απευθύνονται σε πάμπλουτους Τεξανούς κι Ιάπωνες; Ρε ΓΑΠάκια, ο ελληνικός τουρισμός δεν θα συνεισφέρει μέσα από κρουαζιερόπλοια και πακέτα που πληρώνονται στο εξωτερικό! 'H έχετε προμήθειες από τους τραπεζίτες; «Το μέτρο είναι λάθος!» Σοβαρές αντιδράσεις στη Ρόδο για τις συναλλαγές με πιστωτική κάρτα...
Αποκλειστικά και μόνο τις τράπεζες εξυπηρετεί το μέτρο που προωθεί το υπουργείο Οικονομικών και προβλέπει να γίνονται με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα όλες οι συναλλαγές για αγοραπωλησίες εμπορευμάτων αξίας άνω των 70 ευρώ. Με το μέτρο αυτό ολόκληρη η ρευστότητα της αγοράς θα περνάει μέσα από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία μάλιστα θα πολλαπλασιάσουν τα έσοδά τους από τις προμήθειες των συναλλαγών με το πλαστικό χρήμα.
Ειδικότερα, ο μποναμάς της Κυβέρνησης προς τις τράπεζες είναι
τεραστίων διαστάσεων. Με προμήθεια που ξεκινάει από το 1,5% και σε ορισμένες περιπτώσεις εγγίζει το 3%, οι τράπεζες μέσω του πλαστικού χρήματος θα βάλουν χέρι σε όλο το εμπόρευμα της αγοράς. Ταυτόχρονα, ελέγχοντας τις αγοραπωλησίες που γίνονται, δεν θα αφήνουν περιθώριο στους εμπόρους να έχουν ανεξόφλητες οφειλές για τα επιχειρηματικά τους (ή άλλης μορφής) δάνεια. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε συναλλαγή που θα ολοκληρώνεται, πρώτα θα πληρώνεται η τράπεζα (προμήθειες, δάνεια) και ακολούθως όλοι οι υπόλοιποι (δημόσιο, υποχρεώσεις προς προμηθευτές, πάγιες δαπάνες κλπ). Οι επιπτώσεις θα είναι ανυπολόγιστες.
«Το μέτρο είναι λάθος. Δεν μπορούμε να περιμένουμε από τους τουρίστες να έχουν συνεχώς μαζί τους πιστωτικές κάρτες για να πληρώνουν τα εμπορεύματά που θέλουν να αγοράσουν» δήλωσε προς τη «δημοκρατική» ο έμπορος Φώτης Μαχραμάς. Ο ίδιος εξήγησε ότι «στην αγορά σήμερα κυριαρχεί το παζάρι και το ποσοστό του κέρδους περιορίζεται σημαντικά. Εάν από το τελικό έσοδο, αφαιρέσουμε και τις προμήθειες προς τις τράπεζες, που μάλιστα θα παίρνουν από μόνες τους και τα χρεωστούμενα από δάνεια, τότε πιο καλά να τα κλείσουμε τα μαγαζιά και να πάμε στα σπίτια μας».
Οι πιο ψύχραιμοι της αγοράς θεωρούν ότι τελικά το όλο μέτρο, ακόμα κι αν ψηφιστεί, δεν θα βρει εφαρμογή στην αγορά. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός, τότε ουδείς θα εμποδίζει τον καταστηματάρχη να χωρίζει το τελικό ποσό πληρωμής σε αποδείξεις μικρότερες των 70 ευρώ. Επιπρόσθετα, για αρκετούς μαγαζάτορες θα είναι ακόμα πιο δελεαστικό το ενδεχόμενο να μην κόψουν απόδειξη και να κερδίσουν έτσι τον ΦΠΑ και την προμήθεια της τράπεζας.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι επιμέρους διατάξεις του νομοσχεδίου επρόκειτο να συζητηθούν χθες το βράδυ, σε σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών. Το όλο μέτρο θεωρείται σίγουρο ότι θα εφαρμοστεί.
Στο μεταξύ ο Εμπορικός Σύλλογος Ρόδου σε κάθε μέτρο που στοχεύει στην εξάλειψη της φοροδιαφυγής τον βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Πάντα υποστήριζε με συνέπεια τις υγιείς νόμιμες εμπορικές πρακτικές αλλά και τους σωστούς επαγγελματίες, προσπαθώντας να αποβάλλει από τους κόλπους του αυτούς που παρανομούν.
Ταυτόχρονα όμως εκφράζει τους έντονους προβληματισμούς του για το νέο μέτρο στα παρακάτω θέματα:
Δεν μας έχει δοθεί σαφή απάντηση για το ποιος θα επωμισθεί το κόστος χρήσης των μηχανημάτων pos αλλά και για το ύψος προμήθειας που κυμαίνεται γύρω στο 1,5% της τράπεζας ανά συναλλαγή. Ένα κόστος αρκετά υψηλό στα ήδη τεράστια πάγια που καλείτε ο επιχειρηματίας να πληρώσει.
Το χρόνο απόκρισης των τραπεζών στα αιτήματα των επιχειρήσεων και τη δυνατότητα εξοπλισμού τους με τα κατάλληλα μέσα.
Ποια θα είναι η διαδικασία στις περιπτώσεις που οι πελάτες δεν διαθέτουν κάρτα συναλλαγής; Παράδειγμα οι Ρώσοι τουρίστες οι οποίοι σε ποσοστό άνω του 80% από αυτούς δεν είναι εξοικειωμένοι με την πιστωτική κάρτα παρά μόνο με μετρητά, το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους καταναλωτές μεγαλύτερης ηλικίας.
Επίσης ο Εμπορικός Σύλλογος θέλει να εκφράσει τους φόβους του ότι υπάρχει περίπτωση το μέτρο να λειτουργήσει αντίστροφα. Ο επιχειρηματίας στην αγωνία και στον όψιμο κίνδυνο να χαθεί η πώληση προβεί χωρίς παραστατικά συναλλαγή.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σείστηκε το Βερολινο απο τους Ρώσους μοτοσικλετιστές!
Έκαναν πορεια μεχρι το Άουσβιτς
Παρά τις απειλές να σταματήσουν την μοτοπορεία τους τα μέλη της ρωσικής λέσχης μοτοσικλετιστών «Λύκοι της νύχτας» πέρασαν τελικά τα σύνορα της Ε.Ε. στο ταξίδι τους προς το Βερολίνο για τον εορτασμό της 70ης επετείου από την ήττα του φασισμού.
Ένα ταξίδι που ξεκίνησε στη Μόσχα το Σάββατο 25 Απριλίου συνεχίστηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ανακοίνωσαν οι «Λύκοι της νύχτας» την Πέμπτη. Αρκετοί εξ αυτών μπήκαν στην επικράτεια της ΕΕ παρά τις προσπάθειες των αρχών να εμποδίσουν την πορεία.
Σχολιο.- Προβάλετε και μαφιόζους, πολλοί εκ των οποίων είναι φασίστες (αν κρίνει κάποιος απο τα τατουάζ τους).
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Πάνω από 10.000 στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης για να σταματήσει η ιμπεριαλιστική επίθεση εναντίον της Συρίας και η βοήθεια του τούρκικου καθεστώτος στους τζιχαντιστές!
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σικάγο 1η Μαΐου 1886 – Η μάχη για το οκτάωρο
Η 1η Μαΐου καθιερώθηκε ως μέρα απεργίας και εργατικής γιορτής στις 20 Ιουλίου 1889, κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Σοσιαλιστικής Διεθνούς στο Παρίσι, σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγο την 1η Μαΐου 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Κι αν μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι αγώνες αυτών των ανθρώπων φάνηκε ότι δικαιώνονταν με τρόπο σχεδόν καθολικό, στο δυτικό τουλάχιστον κόσμο, 130 χρόνια μετά το οκτάωρο κι οι ανθρώπινες συνθήκες εργασίας αποτελούν και πάλι ζητούμενο. Τι έγινε λοιπόν τότε στο Σικάγο;
Ήταν 1η Μαΐου 1886 όταν τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων για το οκτάωρο, ωθούμενα από τις επιτυχημένες διεκδικήσεις των καναδών συντρόφων τους. Την περίοδο εκείνη το κανονιστικό πλαίσιο εργασίας στις ΗΠΑ ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και οι εργοδότες μπορούσαν να απασχολούν το προσωπικό τους κατά το δοκούν, ακόμη και τις Κυριακές. Το σύνθημα ήταν "8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ελεύθερος χρόνος, 8 ώρες ξεκούραση".
Στην απεργία πήραν μέρος περίπου 350.000 εργάτες σε 1.200 εργοστάσια των ΗΠΑ. Την Πρωτομαγιά του 1886 έγινε στο Σικάγο η πιο μαχητική πορεία, με τη συμμετοχή 90.000 ανθρώπων. Στην κεφαλή της πορείας ήταν ο αναρχοσυνδικαλιστής Άλμπερτ Πάρσονς, η γυναίκα του Λούσι και τα επτά παιδιά τους.
Το πρώτο αίμα χύθηκε δύο ημέρες αργότερα έξω από το εργοστάσιο ΜακΚόρμικ στο Σικάγο. Απεργοσπάστες προσπάθησαν να διασπάσουν τον απεργιακό κλοιό και ακολούθησε συμπλοκή. Η Αστυνομία και οι μπράβοι της επιχείρησης επενέβησαν δυναμικά. Σκότωσαν τέσσερις απεργούς και τραυμάτισε πολλούς, προκαλώντας οργή στην εργατική τάξη της πόλης.
Την επομένη αποφασίστηκε συλλαλητήριο καταδίκης της αστυνομικής βίας στην Πλατεία Χεϊμάρκετ, με πρωτοστατούντες τους αναρχικούς. Η συγκέντρωση ήταν πολυπληθής και ειρηνική. Το κακό, όμως, δεν άργησε να γίνει. Οι αστυνομικές δυνάμεις πήραν εντολή να διαλύσουν δια της βίας τη συγκέντρωση και τότε από το πλήθος των απωθούμενων διαδηλωτών ρίφθηκε μια χειροβομβίδα προς το μέρος τους, η οποία εξερράγη, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό και τραυματίζοντας δεκάδες. Η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά βούληση κατά των συγκεντρωμένων, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον τέσσερις διαδηλωτές και να τραυματιστεί απροσδιόριστος αριθμός, ενώ έξι αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους από πυρά (φίλια ή των διαδηλωτών παραμένει ανεξακρίβωτο), ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε επτά.
Για τη βομβιστική επίθεση, που προκάλεσε τον θάνατο του αστυνομικού, κατηγορήθηκαν οι αναρχοσυνδικαλιστές Άουγκουστ Σπις, Γκέοργκ Έγκελ, Άντολφ Φίσερ, Λούις Λινγκ, Μίκαελ Σβαμπ, Σάμουελ Φίλντεν, Όσκαρ Νίμπι και Άλμπερτ Πάρσονς, που ήταν από τους οργανωτές της διαδήλωσης. Όλοι, εκτός του Πάρσονς και του Φίλντεν, ήταν γερμανοί μετανάστες. Η δίκη των οκτώ ξεκίνησε στις 21 Ιουνίου 1886. Ο εισαγγελέας Τζούλιους Γκρίνελ ζήτησε τη θανατική ποινή και για τους οκτώ κατηγορουμένους, χωρίς να προσκομίσει κανένα στοιχείο που να τους συνδέει με τη βομβιστική επίθεση. Απλώς, είπε ότι οι κατηγορούμενοι ενθάρρυναν με τους λόγους τους τον άγνωστο βομβιστή να πραγματοποιήσει την αποτρόπαια πράξη του, γι' αυτό κρίνονται ένοχοι συνωμοσίας.
Από την πλευρά της, η υπεράσπιση έκανε λόγο για προβοκάτσια και συνέδεσε τη βομβιστική επίθεση με το διαβόητο πρακτορείο ντετέκτιβ «Πίνκερτον», που συχνά χρησιμοποιούσαν οι εργοδότες ως απεργοσπαστικό μηχανισμό. Οι ένορκοι εξέδωσαν την ετυμηγορία τους στις 20 Αυγούστου 1886 κι έκριναν ενόχους και τους οκτώ κατηγορούμενους. Οι Σπις, Έγκελ, Φίσερ, Λινγκ, Σβαμπ, Φίλντεν και Πάρσονς καταδικάστηκαν σε θάνατο, ενώ ο Νίμπι σε κάθειρξη 15 ετών. Μετά την εξάντληση και του τελευταίου ενδίκου μέσου, ο κυβερνήτης της Πολιτείας του Ιλινόις, Ρίτσαρντ Όγκλεσμπι, μετέτρεψε σε ισόβια τις θανατικές ποινές των Σβαμπ και Φίλντεν, ενώ ο Λιγκ αυτοκτόνησε στο κελί του. Έτσι, στις 11 Νοεμβρίου 1887 οι Σπις, Πάρσονς, Φίσερ και Έγκελ οδηγήθηκαν στην αγχόνη, τραγουδώντας τη «Μασσαλιώτιδα». Η δίκη των οκτώ θεωρείται από διαπρεπείς αμερικανούς νομικούς ως μία από τις σοβαρότερες υποθέσεις κακοδικίας στην ιστορία των ΗΠΑ.
Στις 26 Ιουνίου 1893 ο κυβερνήτης του Ιλινόις, Τζον Πίτερ Άλτγκελντ παραδέχθηκε ότι και οι οκτώ καταδικασθέντες ήταν αθώοι και κατηγόρησε τις αρχές του Σικάγου ότι άφησαν ανεξέλεγκτους τους ανθρώπους του «Πίνκερτον». Ως μια ύστατη πράξη δικαίωσης έδωσε χάρη στους φυλακισμένους Φίλντεν, Νίμπε και Σβαμπ. Αυτό ήταν και το πολιτικό του τέλος. Αργότερα, ο επικεφαλής της αστυνομίας του Σικάγου, που έδωσε την εντολή για τη διάλυση της συγκέντρωσης, καταδικάσθηκε για διαφθορά. Μέχρι σήμερα παραμένει ανεξακρίβωτο ποιος ήταν ο δράστης της βομβιστικής επίθεσης.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σαν σήμερα
1944 Πραγματοποιούνται εκλογές για την ανάδειξη αντιπροσώπων για το Εθνικό Συμβούλιο της Ελεύθερης Ελλάδας. Παρά την τρομοκρατία και τη συκοφαντική εκστρατεία της αστικής κυβέρνησης του Καΐρου, η λαϊκή συμμετοχή ξεπέρασε κάθε προσδοκία ή προηγούμενο. Έλαβαν μέρος σχεδόν 1.800.000 ψηφοφόροι, ενώ για πρώτη φορά το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι είχαν οι γυναίκες. Οι πρώτες εθνοσύμβουλοι που αναδείχτηκαν ήταν: Η Καίτη Ζεύγου από την Αθήνα, η Μάχη Μαυροειδή από την Καλαμάτα, η Μαρία Σβώλου από την Αθήνα, η Φωτεινή Φιλιππίδη από τη Λάρισα και η Χρύσα Χατζηβασιλείου από τον Πειραιά. Συνολικά εκλέχθηκαν 180 εθνοσύμβουλοι, ενώ στο Εθνικό Συμβούλιο μετείχαν επίσης και 22 βουλευτές που είχαν εκλεγεί το 1936.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σαμαράς και Βενιζέλος έκαναν διάβημα στην Γερμανική Πρεσβεία ζητώντας την απόλυση Γερμανού δημοσιογράφου;
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι για τρίτη φορά το Γερμανικό κρατικό κανάλι ZDF και ο παρουσιαστής Μαξ Ούτχοφ στη σατιρική εκπομπή του Die Anstalt , δεν διστάζει να ασκήσει σκληρή κριτική στην Γερμανική κυβέρνηση και στους κολαούζους της για την στάση που κρατούν στις διαπραγματεύσεις απέναντι στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στο Γιάνη Βαρουφάκη.
Απ’ ότι βλέπουμε και στο βίντεο που παραθέτουμε ο Ούτχοφ, ο ένας εκ των δύο κεντρικών παρουσιαστών, παρουσιάζεται να κρατάει ένα μαστίγιο στο χέρι και προσποιούμενος ότι μιλάει στον … «σκλάβο;» Γιάνη Βαρουφάκη λέει, «αρχίζει να μου αρέσει η υποταγή των άλλων. Και γιατί όχι άλλωστε; Βλέπετε, είμαι λευκός, είμαι αρρενωπός, είμαι Γερμανός κι απ' όσο μπορώ να δω είμαι ΕΓΩ αυτός που βάζει τους άλλους στη θέση του αυτή την περίοδο. Κάτσε Βαρουφάκη. Κάτσε. Φέρε τη λίστα των μεταρρυθμίσεων! … Τι έχει εκεί στο στόμα, Φτύσε τη Δημοκρατία! Βγάλ’ την απ’ το στόμα!».
Δεν έχουν επιβεβαιωθεί οι φήμες που αναφέρουν ότι Σαμαράς και Βενιζέλος έκαναν διάβημα στην εδώ Γερμανική πρεσβεία για να απολυθεί ο παρουσιαστής της γερμανικής τηλεοπτικής εκπομπής.
Βαρουφακης. Ποια Εξαρχεια? Που να βλεπατε πως μου την επεσαν στο Γιουρογκρουπ!
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
30 Απριλίου 1975. Ο ένοπλος λαός του Βιετνάμ με επικεφαλής τους Βιετγκόγκ μπαίνει θριαμβευτικά στην Σαϊγκόν. Οι Αμερικανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους δραπετεύουν με ελικόπτερα από την ταράτσα της πρεσβείας.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Κάτω τα χέρια από το Χαρίλαο…
Αποστομωτική απάντηση, στους ισχυρισμούς της Αννας Παναγιωταρέα για να απομνημονεύματα του Χαρίλαου Φλωράκη, δίνουν με επιστολή τους προς την ΕΣΗΕΑ, οι ανηψιές του ιστορικού ηγέτη του ΚΚΕ.
Η επιστολή αφορά στους ισχυρισμούς που περλαμβάνει η αγωγή της Α. Παναγιωταρέα κατά της αρχαιολόγου Δέσποινας Κουτσούμπα (διαβάστε εδώ) και συγκεκριμένα στο ότι ο Χαρίλαος Φλωράκης της εμπιστεύτηκε τα απομηνονεύατα του. «Σας βεβαιώνουμε, ότι αυτό δεν είναι αληθές…», αναφέρουν στην επιστολή τους οι κυρίες Στέλλα και Αργυρώ Βαμβακάρη και τονίζουν ότι ο Χ.Φ «είχε εκφράσει την βαθιά του δυσαρέσκεια για την πρωτοβουλία της κας Παναγιωταρέα να εκδώσει, χωρίς την έγκρισή του, βιβλίο με περιεχόμενο τις συνομιλίες τους ως βιογραφικό του»!
Η επιστολή των δύο ανηψιών του Χαρίλαου Φλωράκη έχει ως εξής:
Αθήνα, 30 Απριλίου 2015
Προς : την Πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ, κα Μαρία Αντωνιάδου
Κοιν. Προς τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου
Από : Στέλλα Ε. Βαμβακάρη-Παπανικολάου, Αργυρώ Ε. Βαμβακάρη
Αξιότιμη κυρία Πρόεδρε,
Με αυτή την επιστολή εκφράζουμε την έκπληξη που νοιώσαμε με την ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ σχετικά με την υπόθεση αγωγής της κας Παναγιωταρέα κατά της αρχαιολόγου κας Κουτσούμπα. Στο κείμενο της αγωγής επικαλείται ότι ασχολήθηκε με τα απομνημονεύματα του θείου μας Χαρίλαου Φλωράκη παρουσιάζοντας το θέμα αυτό ως απόδειξη αξίας του συγγραφικού της έργου. Σας διαβεβαιώνουμε, ότι αυτό δεν είναι αληθές έξ όσων γνωρίζουμε, ως μέλη του στενού οικογενειακού του περιβάλλοντος. Ο Χαρίλαος Φλωράκης ουδέποτε συναίνεσε στην συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου.
Για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και λόγω σεβασμού στην μνήμη του, σας γνωστοποιούμε βάσει ιδίων ισχυρισμών του, ότι η κα Παναγιωταρέα τον είχε προσεγγίσει για να συγκεντρώσει προσωπικά του στοιχεία ώστε να τα αξιοποιήσει μέσα στο πλαίσιο μιας σειράς ντοκυμαντέρ που θα συμπεριελάμβανε τις προσωπικές διαδρομές και άλλων σημαντικών πολιτικών προσωπικοτήτων της χώρας. Οι συνομιλίες αυτές θα αποτελούσαν το βασικό υλικό για το τελικό τηλεοπτικό γύρισμα. Την συγκεκριμένη σειρά θα την παρουσίαζε στην ΕΡΤ. Όμως η έκπληξή του ήταν δυσάρεστη όταν πληροφορήθηκε ότι τα στοιχεία αυτά κυκλοφόρησαν σε βιβλίο βιογραφικού περιεχομένου.
Είναι ήδη γνωστό άλλωστε, ότι ο Χαρίλαος Φλωράκης είχε ήδη αναθέσει την συγγραφή των απομνημονευμάτων του στον δημοσιογράφο κο Χρήστο Θεοχαράτο στον οποίο είχε εκχωρήσει υλικό και αφιερώσει πολλές ώρες συζήτησης . Το έργο αποτελούμενο από 2 τόμους εκδόθηκε το 2003 από την Τυποεκδοτική Α.Ε. Οφείλουμε επίσης να σας πληροφορήσουμε ότι ό θείος μας είχε εκφράσει την βαθιά του δυσαρέσκεια για την πρωτοβουλία της κας Παναγιωταρέα να εκδώσει, χωρίς την έγκρισή του, βιβλίο με περιεχόμενο τις συνομιλίες τους ως βιογραφικό του.
Με εκτίμηση
Οι κόρες της αδελφής του Σοφίας
Στέλλα Ε. Βαμβακάρη – Παπανικολάου και Αργυρώ Ε. Βαμβακάρη
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ξέρετε για την Κολομβίας δημοσιογράφο Jineth Bedoya Λίμα; Έλαβε το βραβείο της διεθνούς γυναικών για το θάρρος της το 2012 μετά την αποκάλυψη αυτή απήχθη, βασανίστηκε και βιάστηκε από μια παραστρατιωτική ομάδα, ενώ ανέφερε για το εμπόριο όπλων.
Όπως μεταδόθηκε από το Παγκόσμιο Φόρουμ της Χάγης στο συνέδριο Γυναίκες να σταματήσουν τον πόλεμο, η Amy Goodman σε συνεντεύξη Κολομβίας δημοσιογράφο Jineth Bedoya Λίμα, η οποία έχει καλύψει την ένοπλη σύγκρουση της χώρας της για περισσότερα από 18 χρόνια. Έλαβε το Διεθνές Γυναικών της Courage Award το 2012, μετά ήρθε προς τα εμπρός για να απαχθεί, βασανιστεί και βιαστεί από μια παραστρατιωτική ομάδα, ενώ ανέφερε για το εμπόριο όπλων, και σημειώνει: «Εγώ αρνήθηκα να πάω στην εξορία μετά από αυτό, και συνέχισα να εργαζομαι ως δημοσιογράφος. " Bedoya Λίμα πήγε για να βρεθεί η ομάδα Survivors Ηνωμένες για δράση.
AMY GOODMAN: Είμαστε μέσα στο Παγκόσμιο Φόρουμ στη Χάγη, όπου οι γυναίκες από όλο τον κόσμο έχουν συγκεντρωθεί για το συνέδριο Γυναίκες να σταματήσουν τον πόλεμο. Έρχεται εκατό χρόνια μετά από πάνω από χίλια γυναίκες που πραγματοποιήθηκε το Διεθνές Συνέδριο Γυναικών για να σταματήσει Παγκοσμίου Πολέμου Λοιπόν, αυτό το παρελθόν Κυριακή, μίλησα με την κολομβιανή δημοσιογράφο Jineth Bedoya Λίμα, η οποία έλαβε το Διεθνές Γυναικών της Courage Award στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2012. Άρχισε επιζώντες Ηνωμένες Δράσης στην Κολομβία. Ρώτησα για το τι της συνέβη στη χώρα της. Μας μιλούσαν οι γυναίκες από όλο τον κόσμο χαιρετούσαν ο ένας τον άλλον, καθώς συγκεντρώθηκαν για το Παγκόσμιο Φόρουμ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Για άλλη μια χρονιά, η τουρκική κυβέρνηση απαγορεύει τη διεξαγωγή διαδηλώσεων στην πλατεία Ταξίμ την ημέρα της Πρωτομαγιάς. Παρά την απαγόρευση κόμματα της αντιπολίτευσης και συνδικάτα είναι αποφασισμένα να τιμήσουν την Εργατική Πρωτομαγιά στην πλατεία, όπου το 1977 έχασαν τη ζωή τους 34 διαδηλωτές μετά από πυροβολισμούς αγνώστων.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Δεν είναι μόνο η αγάπη για την πατρίδα: Μάθετε τί κρύβεται πίσω από την επίθεση για τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών του Πολεμικού Ναυτικού
Έχετε αναρωτηθεί γιατί έχει προκληθεί τόσος θόρυβος από μερίδα του Τύπου κι από ορισμένα πολιτικά κόμματα για την ανακατασκευή πέντε αεροσκαφών Ρ-38 Orion ναυτικής συνεργασίας του Πολεμικού Ναυτικού; Είμαστε καλοπροαίρετοι και δεχόμαστε ότι αρκετοί το κάνουν από γνήσιο ενδιαφέρον για τα πολλά χρήματα που εκταμιεύονται από το δημόσιο ταμείο σε καιρό κρίσης.
Θα σας βοηθούσε, όμως, να δείτε καλύτερα την όλη εικόνα αν μαθαίνατε πως οι
Γάλλοι δεν στενοχωρήθηκαν γιατί δίνονται 500.000.000 ευρώ για «κανόνια» την ώρα που ξύνουμε τον πάτο τσουκαλιού για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις, αλλά γιατί ο υπουργός Άμυνας, Πάνος Καμμένος δεν επέλεξε τα δικά τους αεροσκάφη Breguet Atlantique; Κι αυτό μολονότι τα συγκεκριμένα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας καλύπτουν πολύ μικρότερη ακτίνα δράσης από τα Orion (πετούν χωρίς την υποχρέωση ανεφοδιασμού μόλις για τρεις-τέσσερις ώρες, όταν τα Orion πετούν για 12).
Τo blog πληροφορείται ότι το 2012 ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς είχε συμφωνήσει με τον πρόεδρο της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ την προμήθεια των Atlantique. Ποιός ξέρει, αν ο κ. Καμμένος είχε προχωρήσει στην ίδια επιλογή μπορεί το… ποτάμι της οργής κάποιων κομμάτων και μέσων ενημέρωσης να μην ήταν εξίσου μεγάλο με αυτό που προκλήθηκε από την ανακατασκευή των Orion και τότε το εθνικό συμφέρον να απαιτούσε την άμεση παραγγελία τους…
Υπενθυμίζουμε πως χωρίς την ανακατασκευή των Orion, την έρευνα και διάσωση στο Αιγαίο θα αναλάμβαναν τουρκικά αεροσκάφη. Πέρα από όλα τα άλλα, εξάλλου, ένα ποσό περίπου 150.000.000 ευρώ θα επιστρέψει στη χώρα μας ως αντισταθμιστικά ωφελήματα, ενώ την ίδια ώρα δίνεται ανάσα ζωής στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), η οποία αναλαμβάνει το έργο εκσυγχρονισμού των Orion στην Τανάγρα και θα έχει δουλειά για τα επόμενα επτά χρόνια. Ετσι κι αλλιώς, η αγορά νέων αεροσκαφών αποτελεί πολυτέλεια για τη σημερινή Ελλάδα.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Έτσι "γιόρτασε" την 1η Μάη ο "δικτάτορας" πρόεδρος της Συρίας...
Από τον σ. Ouday Ramadan, στέλεχος Κομμουνιστικού Κόμματος Συρίας: "1η Μάη στη Συρία. Μαζί σου μέχρι τη Νίκη"!
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Oι Ελληνορθόδοξοι (εκτός Βαρθολομαίου κι Ιερώνυμου) πενθούν τον ήρωα που δολοφονήθηκε...
Οι Ελληνορθόδοξοι της Συρίας κήδεψαν τον Tawfiq Nashat, Γενικό Διοικητή των στρατιωτικών επιχειρήσεων στο αεροδρόμιο Altifor...
Οι τζιχαντιστές της Αλ Κάιντα, μισθοφόροι των "πολιτισμένων" δυτικών ηγετών που διεισδύουν στη Συρία από την Τουρκία και το Ισραήλ, δολοφόνησαν τον Tawfiq Nashat, γιατί υπερασπιζόταν την πατρίδα του, τη γη των προγόνων του και ήθελε να σταματήσει η βίαια έξοδος προς το νεκροταφείο Μεσόγειος...
Οι Χριστιανοί της Συρίας, έχουν τη
συμπαράσταση όλων των χριστιανών του κόσμου, με εξαίρεση εκείνη του Βαρθολομαίου -δεν θέλει να δυσαρεστήσει τον σουλτάνο Ερντογάν- και του Ιερώνυμου, που προτιμάει να διαχειριστεί η εκκλησία της Ελλάδας κονδύλια για ένα πιάτο φαγητό στους πρόσφυγες... από τη "φιλανθρωπία" των εμπόρων όπλων της ΕΕ!
Πατριάρχης Αντιοχείας Ιγνάτιος Δ΄: «Με όλη μας της καρδιά καλούμε τους πιστούς Χριστιανούς της Συρίας να μην εγκαταλείψουν την αγαπημένη μας χώρα, παρά τη βία, τη δυστυχία, την εκκένωση που προωθούν»…
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ξεριζώνουν τις Ελιές των Παλαιστινίων τα σιωνιστικά-ναζιστικά κτήνη... Με την ενίσχυση από τα "πολιτισμένα" κτήνη της ΕΕ... που "αγωνιούν" για το κύμα προσφύγων... (Israel is a War Criminal)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Οι εργάτες στη Συρία πολεμούν τον ιμπεριαλισμό και διαδηλώνουν για την 1η Μάη!
Πρωτομαγιάτικη απεργία-πορεία Εργαζομένων στη Χομς της Συρίας... 1η Μάη!
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ιστορικό αφιέρωμα στην 1η Μάη: Ο ματωμένος Μάης του 1936 στη Θεσσαλονίκη
Το βράδυ της 9ης Μάη του 1936 ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς έδωσε διαταγή ένα σύνταγμα στρατού από τη Λάρισα να μεταφερθεί στη Θεσσαλονίκη και μοίρα του στόλου να καταπλεύσει στο λιμάνι της πόλης προς αντιμετώπιση των εργατών που βρίσκονταν σε απεργία. Ταυτόχρονα, προέβη σε δηλώσεις με τις οποίες δεν άφηνε κανένα περιθώριο παρερμηνειών αναφορικά με τις
προθέσεις του1: «Κατέστη φανερόν – τόνισε – ότι οι σκοποί οι επιδιωκόμενοι από τους διευθύνοντας την απεργιακήν κίνησιν είναι πολιτικοί, ανατρεπτικοί. Αν ήσαν οικονομικοί θα εδέχοντο οι ιθύνοντες τας δύο εργατικάς ομοσπονδίας την λύσιν, την οποίαν η κυβέρνησις επέβαλε εις τους καπνεμπόρους, και η οποία όχι μόνον καθορίζει κατώτατον ημερομίσθιον 90 δραχμών, αλλά προβλέπει και περί μέσου ημερομισθίου 100 περίπου δραχμών… Η κυβέρνησις δε θα εμποδίση βεβαίως το δικαίωμα της απεργίας από εκείνους οι οποίοι το έχουν, αλλά δε θα επιτρέψη διατάρραξιν της τάξεως. Οσοι το επιχειρήσουν, θα συναντήσουν το κράτος του νόμου».Το πόσο σεβόταν το δικαίωμα της απεργίας ο Μεταξάς αλλά και τι εσήμαινε το κράτος του νόμου, οι εργάτες της Θεσσαλονίκης το ένιωσαν στο πετσί τους εκείνες τις μέρες. Το διαπίστωσε επίσης ολόκληρος ο ελληνικός λαός λίγους μήνες αργότερα, όταν επιβλήθηκε το δικτατορικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου με ηγέτη του τον Ιωάννη Μεταξά. Αν αξίζει όμως μια παρατήρηση για την προαναφερόμενη δήλωση του, τότε οφείλουμε να σημειώσουμε πως αυτή η δήλωση είναι μια δήλωση καρμπόν που εκφέρεται, πανομοιότυπα, πάντοτε από τα χείλη του εκάστοτε πρωθυπουργού ή υπουργού, στο πλαίσιο του αστικού καθεστώτος – με δικτατορική ή κοινοβουλευτική μορφή διακυβέρνησης – όταν αυτό το καθεστώς βρίσκεται αντιμέτωπο με εργατικές – λαϊκές κινητοποιήσεις, ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτές είναι πετυχημένες. Ας εξετάσουμε όμως αναλυτικότερα το θέμα μας κι ας δούμε πώς φτάσαμε στην απεργία των εργατών στη Θεσσαλονίκη το Μάη του ’36, αλλά και στις απειλές, λόγω και έργω, του επίδοξου δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά.
Το πρώτο μισό της δεκαετίας του ’30, στην Ελλάδα, χαρακτηρίζεται από οξύτατες κοινωνικοπολιτικές αντιθέσεις και αντιπαραθέσεις που τελική κατάληξη θα έχουν την εγκαθίδρυση της μεταξικής δικτατορίας. Επρόκειτο για μια πορεία που δεν ήταν αναπόφευκτη αν κρίνουμε από τη σκοπιά των συμφερόντων του εργαζόμενου λαού, αλλά ούτε και εύκολη αν εξετάσουμε τα πράγματα από τη σκοπιά των συμφερόντων της άρχουσας τάξης. Προς αυτή την κατεύθυνση ευνοούσε η παγκόσμια οικονομική κρίση του καπιταλισμού 1929 – 1933, η χρεοκοπία του αστικού κοινοβουλευτισμού και η άνοδος του φασισμού, έμμεσα ή άμεσα, η κυριαρχία δηλαδή των πιο αντιδραστικών τμημάτων της χρηματιστικής ολιγαρχίας ως απάντηση των αστικών τάξεων σε αυτή την κρίση αλλά και για την αντιμετώπιση του ανερχόμενου εργατικού – επαναστατικού κινήματος.
Στο εξεταζόμενο διάστημα και πριν ο Μεταξάς εγκαθιδρύσει το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, η Ελλάδα γνώρισε σημαντικές αλλά αποτυχημένες απόπειρες επιβολής δικτατορικού καθεστώτος από τον χώρο του Κέντρου (Κίνημα Πλαστήρα το 1933, το Κίνημα των Βενιζελικών της 1ης Μάρτη 1935), ενώ ο άλλος πόλος του αστικού πολιτικού κόσμου, η λεγόμενη δεξιά και ακροδεξιά δουλεύοντας πιο μεθοδικά κατάφερε να επιτύχει την παλινόρθωση της μοναρχίας το Φθινόπωρο του 1935, αλλά και να θέσει ισχυρά θεμέλια για μια επιτυχημένη επιβολή πραξικοπήματος.
Το 1935 παρουσιάζεται επίσης σοβαρή ανάπτυξη του απεργιακού κινήματος που συνοδεύεται από παλλαϊκά συλλαλητήρια. Σε 200.000 φτάνουν οι απεργοί εργάτες μέχρι τον Οκτώβρη του χρόνου εκείνου, χωρίς να υπολογίζονται οι μήνες Μάρτης – Απρίλης. Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτών των αγώνων, που αγκαλιάζουν όλα σχεδόν τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, είναι η αποφασιστικότητα και το πείσμα των εργαζόμενων μαζών, που φτάνουν ακόμη και σε ανοιχτή σύγκρουση με τους εργοδότες και την αστυνομία. Το 1935 σημαδεύεται επίσης με το ματοκύλισμα δεκάδων εργατών και αγροτών2.Με την αυγή του 1936, ο ελληνικός λαός έζησε κορυφαία ιστορικά γεγονότα. Στις 26 Γενάρη η χώρα οδηγήθηκε σε εκλογές. Η Βενιζελική παράταξη – το λεγόμενο Κέντρο – που κατέβηκε στις εκλογές με 4 διαφορετικά κόμματα (Κόμμα Φιλελευθέρων, (Θεμιστοκλης Σοφουλης 37,2% 126 εδρες), Δημοκρατικός Συνασπισμός, (Καφανταρης Παπανδρεου Παπαναστασιου Μυλωνας 4,2% και 7 εδρες), Πανδημοκρατική Ενωσις Κρήτης, (Κουσουρελακης 1% και 5 εδρες), Αγροτικό Σοφιανόπουλου (0.9% και 4εδρες) ) συγκέντρωσε συνολικά 574.655 ψήφους και 142 έδρες. Η αντιβενιζελική παράταξη – η λεγόμενη Δεξιά και ακροδεξιά – πήρε μέρος στις εκλογές με 4 κομματα, τα κόμματα, Λαϊκό, (Παναγης Τσαλδαρης 22,1% και 72 εδρες), Λαϊκή Ριζοσπαστική Ενωσις, (Κονδυλης Θεοτοκης Ραλλης 19,8% και 60 εδρες), Κόμμα Ελευθεροφρόνων (Μεταξάς 3,9% και 7 εδρες) και Εθνικόν Μεταρρυθμιστικόν Κόμμα(Γκοτζαμανης 1,4% και 4 εδρες), και συγκέντρωσε 602.840 ψήφους και 143 έδρες. Το ΚΚΕ, που δημιούργησε με το Αγροτικό Κόμμα του Βογιατζή το Παλλαϊκό Μέτωπο, σημείωσε επιτυχία καθώς συγκέντρωσε 73.411 ψήφους 5,7% και εξέλεξε 15 βουλευτές. Η επιτυχία αυτή αποκτούσε ξεχωριστή σημασία, δεδομένου ότι κανένα κόμμα δε συγκέντρωνε την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και το Παλλαϊκό Μέτωπο μπορούσε να παίξει ένα είδος ρυθμιστικού ρόλου κάτι και το οποίο έγινε με την υπογραφή, στις 19/2/1936, του γνωστού συμφώνου Σκλάβαινα – Σοφούλη. Βάσει των όρων της συμφωνίας, το Παλλαϊκό Μέτωπο αναλάμβανε την υποχρέωση να ψηφίσει τους Φιλελεύθερους για το προεδρείο της Βουλής και να δώσει ψήφο ανοχής σε κυβέρνηση που θα σχημάτιζε ο Σοφούλης. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση θα ακύρωνε αναδρομικά τη διάταξη του εκλογικού νόμου που αφαιρούσε τα εκλογικά δικαιώματα από όσους είχαν καταδικαστεί για παράβαση του «ιδιώνυμου», θα καταργούσε τις επιτροπές ασφάλειας, θα έδινε αμνηστία στον Ν. Ζαχαριάδη, στον Β. Βερβέρη και στον Β. Νεφελούδη, καθώς και σε όλους τους πολιτικούς κατάδικους, τους φυλακισμένους και τους εξόριστους, θα διέλυε όλες τις φασιστικές οργανώσεις, θα καθιέρωνε σαν μόνιμο εκλογικό σύστημα την αναλογική, θα ελάττωνε, μέσα σε δυο μήνες, την τιμή του ψωμιού, θα απαγόρευε την προσωποκράτηση για οφειλές προς το Δημόσιο μέχρι τρεις χιλιάδες δραχμές, θα καθιέρωνε πεντάχρονο χρεοστάσιο χωρίς όρους για τα χρέη των αγροτών στις τράπεζες και στους ιδιώτες και θα προχωρούσε στην άμεση εφαρμογή των Κοινωνικών Ασφαλίσεων3.
Τελικά, αυτό το σύμφωνο δεν τηρήθηκε με ευθύνη του Κόμματος των Φιλελευθέρων του Θ. Σοφούλη που υπαναχώρησε, υποστηρίζοντας μαζί με το δεξιό Λαϊκό Κόμμα τη λύση Δεμερτζή.Η υπαναχώρηση των Φιλελευθέρων ήταν επιβεβλημένη από τα ταξικά συμφέροντα που υπηρετούσε ο χώρος του Κέντρου, δεδομένου ότι ήταν τέτοιες οι συνθήκες εκείνη την περίοδο που η συμμαχία με το Παλλαϊκό Μέτωπο ευνοούσε το λαϊκό κίνημα, η πάλη του οποίου γνώριζε πραγματική έκρηξη. Στους πρώτους μήνες του ’36, το απεργιακό κίνημα της εργατικής τάξης αλλά και των μεσαίων στρωμάτων σημείωσε πρωτοφανή άνοδο απ’ άκρη σ’ άκρη της Ελλάδας. Μόνο στο τρίμηνο Γενάρη – Μάρτη απήργησαν πάνω από 200 χιλιάδες εργάτες, ενώ σε μια σειρά πόλεις (Δράμα, Καβάλα, Σέρρες, Ξάνθη κλπ.) πραγματοποιήθηκαν πετυχημένες απεργίες με τοπικού χαρακτήρα αιτήματα. Στο ίδιο χρονικό διάστημα οι αγρότες μιας σειράς επαρχιών (Ηρακλείου, Δωρίδας κλπ.) συγκροτούσαν συλλαλητήρια, ενώ οι επαγγελματίες των πόλεων κατέβαιναν σε απεργίες. Σ’ αυτές τις παλλαϊκές κινητοποιήσεις το «παρών» έδωσε και η σπουδάζουσα νεολαία. Ολόκληρο το πρώτο δεκαήμερο του Μάρτη, οι φοιτητές των πανεπιστημίων και όλων των άλλων σχολών βρίσκονταν σε απεργία, απαιτώντας πανεπιστημιακές και γενικότερα δημοκρατικές ελευθερίες
Τη μεγάλη άνοδο των εργατικών και λαϊκών αγώνων φανερώνει και η αντίδραση των κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους. Ο απολογισμός της κρατικής τρομοκρατίας σε βάρος των λαϊκών μαζών, για τους μήνες Γενάρη, Φλεβάρη, Μάρτη και Απρίλη του 1936 που έδωσε στη δημοσιότητα η στατιστική υπηρεσία της οργάνωσης ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ είναι αποκαλυπτικός5. Το Γενάρη του ’36, σε ολόκληρη την Ελλάδα έγιναν 117 συλλήψεις, 18 φυλακίσεις, 37 εξορισμοί, 33 τραυματισμοί, 1 δολοφονία, 38 βασανισμοί, 13 απαγορεύσεις συνεδρίων και συγκεντρώσεων, 1 αστυνομική έρευνα, 4 διαλύσεις σωματείων και 3 κατασχέσεις.Το Φλεβάρη έγιναν 129 συλλήψεις, 91 φυλακίσεις, 6 εξορισμοί, 23 τραυματισμοί, 2 δολοφονίες, 17 βασανισμοί, 3 απαγορεύσεις συνεδρίων και συγκεντρώσεων, 14 αστυνομικές έρευνες και 3 κατασχέσεις.
Το Μάρτη έγιναν 198 συλλήψεις, 225 φυλακίσεις, 12 εξορισμοί, 17 τραυματισμοί, 1 δολοφονία, 36 βασανισμοί, 5 απαγορεύσεις συνεδρίων και συγκεντρώσεων, 2 αστυνομικές έρευνες και 1 κατάσχεση.
Τον Απρίλη του ’36 έγιναν 198 συλλήψεις, 32 φυλακίσεις, 44 εξορισμοί, 35 τραυματισμοί, 1 δολοφονία, 34 βασανισμοί, 15 απαγορεύσεις συνεδρίων και συγκεντρώσεων, 19 αστυνομικές έρευνες και 470 κατασχέσεις.
Το σκηνικό, που δείχνει με ποια κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα φτάσαμε στα γεγονότα του Μάη στη Θεσσαλονίκη ολοκληρώνεται, αν προσθέσουμε τις πολιτικές εξελίξεις σε κεντρικό επίπεδο.
Στις 5 Μάρτη του 1936 ο Βασιλιάς Γεώργιος – χωρίς να συναντήσει την παραμικρή αντίσταση από τα αστικά κόμματα – διόρισε τον Ιωάννη Μεταξά στη θέση του υπουργού των Στρατιωτικών. Επίσης, καθολική ήταν από τον μονάρχη και τον αστικό πολιτικό κόσμο η στήριξη της κυβέρνησης Δεμερτζή, στην οποία ο Μεταξάς κατείχε και τη θέση του αντιπροέδρου. Λίγες βδομάδες αργότερα, στις 27 Απρίλη του ιδίου έτους, και αφού ο Δεμερτζής είχε αποδημήσει εις κύριον, τα αστικά κόμματα έκαναν το Μεταξά πρωθυπουργό, δίνοντάς του ψήφο εμπιστοσύνης και τρεις μέρες αργότερα η Βουλή αποφάσισε τη διακοπή των εργασιών της μέχρι το τέλος Σεπτέμβρη, δίνοντας στον μετέπειτα δικτάτορα και στην κυβέρνηση του ημιδικτατορικές εξουσίες. Αποτέλεσμα ήταν, από τα τέλη Απρίλη του ’36 να εγκαθιδρυθεί στη χώρα ένα ιδιότυπο καθεστώς που αργότερα πολύ εύστοχα ονομάστηκε «καθεστώς της 3 1/2 Αυγούστου»6. Σε καθεστώς, λοιπόν «3 1/2 Αυγούστου» – που ήθελε να γίνει «4η Αυγούστου» – έγιναν τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης. Ας τα παρακολουθήσουμε.
Ο ματωμένος Μάης του ’36
Τετάρτη 29 Απρίλη 1936. Δώδεκα χιλιάδες καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης – εκ των οποίων περίπου το 70% γυναίκες – αυτή τη μέρα δεν πιάνουν δουλιά, αλλά κατεβαίνουν σε απεργία, ύστερα από απόφαση του συνδικαλιστικού τους φορέα, της Πανελλήνιας Καπνεργατικής Ομοσπονδίας (ΠΚΟ). Κυριότερο αίτημά τους7 έχουν την αύξηση των ημερομισθίων στις 120 – 135 δραχμές με την εφαρμογή της σύμβασης του 19248. Η απεργία ξεκινάει από τις 9.30 το πρωί. Τα καπνομάγαζα κλείνουν και οι απεργοί κατευθύνονται αρχικά στα γραφεία της Ομοσπονδίας και στη συνέχεια στον κινηματογράφο «Πάνθεον», όπου έχουν συγκέντρωση, για να συζητήσουν και να αποφασίσουν τα μέτρα που πρέπει να λάβουν για την περιφρούρηση του αγώνα τους. Εξω από τον κινηματογράφο, η αστυνομία με ισχυρές δυνάμεις δείχνει τα δόντια της, έτοιμη, ανά πάσα στιγμή να επιδοθεί στο …θεάρεστο έργο της.
Οι απεργοί αγνοούν την προκλητική αστυνομική παρουσία, εκλέγουν Κεντρική Επιτροπή Αγώνα και στις 12.30 το μεσημέρι η Επιτροπή κάνει παράσταση στον γενικό Διοικητή Μακεδονίας Κ. Πάλλη με το υπόμνημα των αιτημάτων των καπνεργατών. Την ίδια μέρα ξεσπά η απεργία στο Βόλο και τις Σέρρες.Πολύ γρήγορα, η απεργία επεκτείνεται και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Την Πέμπτη 30 Απρίλη στην απεργία κατεβαίνουν τα Σωματεία καπνεργατών στην Καβάλα και στη Δράμα. Το Σάββατο 2 Μάη θα προστεθούν τα Σωματεία Αγρινίου, Κομοτηνής, Σάμου, Σιδηροκάστρου, Προσοτσάνης, Νιγρίτας, Ξάνθης, Λαγκαδά, Σιάτιστας, Καρδίτσας, Πειραιά κ.ά. Την Τρίτη 5 Μάη – 7η μέρα της απεργίας, κατεβαίνουν σε συμπαράσταση στη Θεσσαλονίκη οι κλωστοϋφαντουργοί, οι χαρτεργάτες, οι τσαγκαράδες και οι λαστιχάδες. Στις 6 Μάη το μεσημέρι μέλη φασιστικών οργανώσεων τους οποίους χρησιμοποιεί το κράτος πυροβολούν και τραυματίζουν τον καπνεργάτη Κώστα Σαμιώτη 20 χρονών.
Την επομένη, 7 Μάη, το Ενωτικό Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης καλεί την εργατική τάξη σε επιφυλακή για 24ωρη απεργία συμπαράστασης. Εν τω μεταξύ, η εργατική τάξη της Ελλάδας συμπαραστέκεται στους απεργούς. Οι πιο μαζικές ομοσπονδίες του Ηλεκτρισμού, Δέρματος, Οικοδόμων, Επισιτισμού, Ιματισμού, Κουρέων, Αρτεργατών, Φυματικών, το Ενωτικό Εργατικό Κέντρο Αθήνας, με τηλεγραφήματά τους προς τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας τονίζουν ότι αν δε λυθούν τα δίκαια αιτήματα των Καπνεργατών, των τσαγκαράδων και υφαντουργών και σε περίπτωση που εφαρμοστούν τα τρομοκρατικά μέτρα που εξαγγέλθηκαν, η εργατιά όλης της χώρας θα κατέβει σε πανελλαδική απεργία. Αυτή τη μέρα φτάνει στη Θεσσαλονίκη, επιστρέφοντας από το Βελιγράδι, ο πρωθυπουργός της χώρας και μετέπειτα δικτάτορας Ι. Μεταξάς, ο οποίος σε κοινή σύσκεψη που είχε με τον Γενικό Διευθυντή και τον Σωματάρχη του Γ΄ Σώματος Στρατού δίνει το «πράσινο φως» για την καταστολή της απεργίας.
Σε λίγες ώρες, η συμπρωτεύουσα θα ζούσε μια από τις ηρωικότερες και τραγικότερες σελίδες της ιστορίας της.Στις 8 Μάη, λίγο πριν το μεσημέρι, εφτά χιλιάδες απεργοί της Θεσσαλονίκης κατευθύνθηκαν προς τη γενική Διοίκηση Βορείου Ελλάδος, για να απαιτήσουν την άμεση επίλυση των αιτημάτων τους. Δυνάμεις έφιππης και πεζής χωροφυλακής προσπάθησαν να τους σταματήσουν, χωρίς όμως να το πετύχουν. Τότε άρχισαν να πυροβολούν κατά του άοπλου πλήθους, που ύστερα από το πρώτο σοκ ανασύνταξε τις δυνάμεις του κι άρχισε να στήνει οδοφράγματα. Την ίδια ώρα, άλλη διαδήλωση από τρεις χιλιάδες περίπου εργάτες, που κατευθυνόταν επίσης προς το διοικητήριο, δέχτηκε κι αυτή επίθεση από τους χωροφύλακες. Οι εργάτες κατάφεραν να σπάσουν τις ζώνες των χωροφυλάκων και να ενωθούν με τους συναδέλφους τους στα οδοφράγματα.
Μέσα σε λίγη ώρα τα νέα είχαν φτάσει σε κάθε σημείο της πόλης κι ο κόσμος κατέβαινε από τις συνοικίες προς το κέντρο για να βοηθήσει τους αγωνιζόμενους εργάτες. Οι αρχές τρομοκρατήθηκαν. Ο Διοικητής της φρουράς Θεσσαλονίκης έδωσε διαταγή στο στρατό να χτυπήσει τους διαδηλωτές αλλά οι φαντάροι δεν υπάκουσαν. Τρεισήμισι ώρες κράτησαν οι οδομαχίες και τελικά οι διαδηλωτές υποχώρησαν. Πολλοί εργάτες είχαν τραυματιστεί αλλά η αγανάκτηση το λαού ήταν στο κατακόρυφο. Το βράδυ, πολλά σωματεία της Θεσσαλονίκης (αυτοκινητιστές, λιμενεργάτες, οικοδόμοι, τροχιοδρομικοί κ.ά.) κήρυξαν απεργία. Η κυβέρνηση σε απάντηση προχώρησε στην έκδοση διατάγματος επιστράτευσης των τροχιοδρομικών και των σιδηροδρομικών και διέταξε το Γ΄ Σώμα Στρατού να λάβει εξαιρετικά μέτρα προς εξασφάλιση της τάξης9.
«Η αστυνομία – έγραφε ο «Ρ» αναφερόμενος στα γεγονότα της 8ης Μαΐου10 – έδειξε σήμερα καθαρά πως παίζει το ρόλο του υπηρέτη του καπνεμπορικού και του άλλου κεφαλαίου. Με αγριότητα και βανδαλισμούς επιτέθηκε κατά των άοπλων καπνεργατών και καπνεργατριών, των υφαντουργών, των μικρών κοριτσιών (12 ως 15 χρόνων) και τους ματοκύλισε. Επί 3 1/2 ώρες η Θεσσαλονίκη βρισκότανε χτες σε κατάσταση μάχης, μεταξύ των δυνάμεων της αστυνομίας και ενός μέρους της εργατικής τάξης. Η στάση της αστυνομίας έχει εξεγείρει όλο το λαό».
Την επομένη, 9 Μαΐου, η απεργία στη συμπρωτεύουσα είχε γενικευτεί. Μαζί με τους εργάτες κατέβηκαν σε απεργία διαμαρτυρίας και οι επαγγελματίες, οι βιοτέχνες και οι φοιτητές. «Την πρωίαν της 9ης Μαΐου – γράφει ο Γρ. Δαφνής11 – απήργησαν εις ένδειξιν αλληλεγγύης οι λιμενεργάται, αρτεργάται, μυλεργάται, εργάται πλεκτηρίων και άλλων κλάδων, έτσι που το σύνολο των απεργούντων εργατών εις Θεσσαλονίκην ανήλθε εις 25.000 περίπου. Οι δε έμποροι και επαγγελματίαι έκλεισαν τα καταστήματά των. Ολόκληρος δηλαδή ο λαός της Θεσσαλονίκης, ο εργαζόμενος, ενεφανίζετο ηνωμένος εις την κατά των κυβερνητικών μέτρων διαμαρτυρίαν».
Ετσι οι χωροφύλακες από νωρίς το πρωί άρχισαν τις επιθέσεις εναντίον εργατικών συγκεντρώσεων. Η πρώτη σοβαρή σύγκρουση έγινε μεταξύ χωροφυλακής και απεργών αυτοκινητιστών στην οδό Εγνατίας. Οι χωροφύλακες χτύπησαν στον ψαχνό και σε λίγο έπεσε ο πρώτος νεκρός απεργός: ήταν ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης. «Το πλακόστρωτο και οι γύρω δρόμοι βάφονται με αίμα. Παντού ακούγονται αγκομαχητά των πληγωμένων και οι κατάρες του πλήθους ενάντια στους φονιάδες. Γίνεται διαδήλωση με το νεκρό εργάτη πάνω σε μια πόρτα μπροστά προς το Διοικητήριο, από το οποίο απουσιάζει ο Διοικητής, όχι, όμως και οι χωροφύλακες που το φυλάνε πάνοπλοι. Την ίδια ώρα οι καμπάνες σε όλες τις συνοικίες κτυπάν συναγερμό, ο λαός ξεχύνεται στους δρόμους και κατηφορίζει προς το Κέντρο. Πορείες με υψωμένες τις γροθιές ενώνονται με τους απεργούς, ενώ κόκκινα λάβαρα βαμμένα από το αίμα των δολοφονημένων εργατών ανεμίζουν. Οι πρώτοι νεκροί: Β. Σταύρου, Ιντο Σενόρ, Γ. Πανόπουλος, Αγλαμίδης, Σαλβατόρ Ματαράσο, Δημ. Λαϊλάνης, Σ. Διαμαντόπουλος, Γιάννης Πιτάρης, Ευθύμης Μάνος, Μανώλης Ζαχαρίου, Αναστασία Καρανικόλα»12.
Οι μαζικές δολοφονίες διαδηλωτών αντί να κάμψουν τη λαϊκή αντίσταση, τη θεριεύουν προκαλώντας νέα κύματα οργής και αγανάκτησης. Ολη η πόλη έχει ξεσηκωθεί ενώ οι στρατιώτες παραβαίνουν τις διαταγές, αρνούνται να σηκώσουν όπλο κατά του λαού και συγκρούονται με τους χωροφύλακες.
Το μεσημέρι ο διοικητής του Γ΄ Σώματος Στρατού διατάσσει τους χωροφύλακες να κλειστούν στα αστυνομικά τμήματα, δίνει εντολή σε αξιωματικούς του στρατού να αναλάβουν τη Διοίκηση των αστυνομικών τμημάτων, και βγάζει ανακοίνωση που απαγορεύει κάθε συγκέντρωση ακόμα και λίγων ατόμων σε κλειστό ή ανοιχτό χώρο, ενώ κλείνει και τα μαγαζιά της Θεσσαλονίκης. Το γεγονός αυτό αντί να δράσει καταπραϋντικά οξύνει ακόμη περισσότερο τα πνεύματα. Στις 5 μ.μ. πραγματοποιείται νέα λαϊκή συγκέντρωση στη διασταύρωση των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου χωρίς να υπάρξουν επεισόδια. Οι συγκεντρωμένοι εκδίδουν ψήφισμα το οποίο λέει:
«Απας ο λαός της Θεσσαλονίκης συγκεντρωθείς εις παλλαϊκήν συγκέντρωσιν και ακούσας των ρητόρων, αποφασίζει:
1) Εκφράζει τον αποτροπιασμόν και την αγανάκτησίν του διά τους δολοφόνους.
2) Διαδηλώνει τη συμπάθειάν του προς τους αγωνιζόμενους απεργούς.
Και ζητεί: 1) Παραίτησιν της κυβερνήσεως.
3) Αμεσον σύλληψιν του διευθυντού της Αστυνομίας Ντάκου και την αντικατάστασιν του Γενικού Διοικητού Πάλλη.
4) Επίλυση όλων των αιτημάτων των απεργών και ακύρωσιν της αποβολής του φοιτητή Καββαδία.
5) Απελευθέρωσιν όλων των συλληφθέντων.
6) Απόδοσιν των θυμάτων εις τα εργατικά Σωματεία προς κήδευσιν.
7) Να επιτραπεί αύριον η τέλεσις παλλαϊκού μνημοσύνου.
Δηλώνει:
ότι θα συνεχίσει την απεργίαν μέχρις της πλήρους επιλύσεως όλων των αιτημάτων και αναθέτει εις τον Διοικητήν του Γ. Σ. Στρατού τη διαβίβασιν του παρόντος ψηφίσματος εις την κυβέρνησιν».
Το βράδυ της 9ης Μαΐου ο λαός της Θεσσαλονίκης είναι η πραγματική εξουσία στην πόλη. «Οι αρχές είχαν ουσιαστικά καταλυθεί. Οι συνοικισμοί όλοι είχαν καταληφθή από τους διαδηλωτάς», γράφει ο επιμελητής του ημερολογίου του Ιωάννη Μεταξά, Π. Σιφναίος13. Και ο Γρ. Δαφνής συμπληρώνει: «Τη νύκτα της 9ης προς 10η Μαΐου, ούτε ο Γενικός Διοικητής, ούτε ο Σωματάρχης, ούτε καμία άλλη αρχή ημπορούσε να ασκήση εξουσίαν! Ητο εκτός πάσης αμφιβολίας ότι ο λαός της Θεσσαλονίκης ήτο κύριος της καταστάσεως»14. Μπρος σε αυτή την κατάσταση ο Μεταξάς δεν έκρυψε τον τρόμο του και διέταξε – όπως προαναφέραμε – να κινηθεί το Σύνταγμα Λαρίσης προς τη Θεσσαλονίκη και μοίρα του Στόλου να καταπλεύσει προς την πόλη15. Ηθελε προφανώς να σπείρει τον τρόμο και να δείξει πως ήταν αποφασισμένος για όλα, αλλά τα πράγματα δεν οδηγήθηκαν σε νέα σύγκρουση δεδομένου ότι η απεργία λύθηκε με συμβιβασμό που επιτεύχθηκε σε κεντρικό επίπεδο στον οποίο συνέβαλε και η Ενωτική ΓΣΕΕ με επικεφαλής τον Κ. Θέο16.
Αντί επιλόγου
Η βάρβαρη δολοφονική επίθεση εναντίον του λαού της Θεσσαλονίκης προκάλεσε έκρηξη κι απεργιακές κινητοποιήσεις σε ολόκληρη την Ελλάδα17. Το απεργιακό αυτό ξέσπασμα το Μάη του ’36, η κυβέρνηση του Μεταξά και ο αστικός πολιτικός κόσμος το απέδωσαν, κατά τη συνήθη πρακτική σε… κομμουνιστικό δάκτυλο. «Το 1936 – γράφει ο Mark Mazower18 εξηγώντας αυτή την ερμηνεία των γεγονότων – καθώς δυνάμωνε η εργατική διαμαρτυρία, τα μεγάλα πολιτικά κόμματα αρχικά περιθωριοποιήθηκαν και κατόπιν ωθήθηκαν στην υποστήριξη της αντικομμουνιστικής καταστολής». Αναμφίβολα το ταξικό τους συμφέρον δεν μπορούσε να τα οδηγήσει σε άλλο δρόμο. Η αλήθεια όμως ήταν διαφορετική. Κανένα εργατικό κίνημα και καμία απεργία δε θα μπορούσε να υπάρξει αν δεν υπήρχαν πραγματικά προβλήματα που μάστιζαν τους εργαζόμενους. «Η εργατική αναταραχή – έγραφαν οι ιθύνοντες της βρετανικής πρεσβείας σε μία έκθεσή τους, με ημερομηνία 27/5/1936, για τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης – οφείλεται περισσότερο σε πραγματική δυσαρέσκεια για τα μόνιμα κακά παρά σε κομμουνιστική προπαγάνδα. Στη ρίζα του κακού βρίσκεται η μεγάλη οικονομική αθλιότητα που επικρατεί στα κατώτερα στρώματα και ειδικά στις εργαζόμενες τάξεις»19.
Τα γεγονότα του Μάη του ’36 με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη θα μπορούσαν πιθανότατα να αποτελέσουν και την αρχή του τέλους της διακυβέρνησης του τόπου από τον Μεταξά αν τα αστικά κόμματα ανταποκρίνονταν στις σχετικές εκκλήσεις του ΚΚΕ, το οποίο σε απόφαση της ΚΕ του προφητικά τόνιζε20: «Ο δολοφόνος Μεταξάς, εκπρόσωπος των πιο τρομοκρατικών, πλουτοκρατικών κύκλων, του βασιλιά και της φασιστικής στρατοκρατίας, επιταχύνει τις προσπάθειές του για να εγκαθιδρύσει στην Ελλάδα μοναρχοφασιστική δικτατορία». Δυστυχώς το ΚΚΕ δεν εισακούστηκε κι έμεινε μόνο του ως το τέλος να αγωνίζεται για να αποτρέψει το μοιραίο, την εγκαθίδρυση της μοναρχοφασιστικής δικτατορίας. Το αποτέλεσμα της στάσης των αστικών κομμάτων, ήταν να λυθούν τα χέρια του Μεταξά κι αυτών που τον στήριζαν. Υπό αυτές τις συνθήκες έχει απόλυτο δίκιο ο Γρ. Δαφνής όταν σημειώνει:ι «Τα αιματηρά γεγονότα της Θεσσαλονίκης θα δώσουν την πρώτη δικαιολογίαν διά την κατάλυσιν του δημοκρατικού κοινοβουλευτικού πολιτεύματος». Ο ίδιος συγγραφέας προσθέτει ότι στις 10 Μαΐου ο Μεταξάς συζήτησε και συμφώνησε με τον Γεώργιο Γλύξμπουργκ για την επιβολή της δικτατορίας21.
Σχετικά πάντως με τη στήριξη που βρήκε ο Μεταξάς στα αστικά κόμματα της εποχής, πιο αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός ότι πολυτιμότερη, για να επιβάλει εντέλει τα σχέδιά του, ήταν αντικειμενικά η στήριξη που του παρείχε το βενιζελικό κόμμα των Φιλελευθέρων. «Ο Σοφούλης – γράφει ο Γ. Ανδρικόπουλος 22– αν και απέφυγε να αναφερθεί στην εξαθλίωση το λαού, καταδίκασε ωστόσο με μεγάλη οξύτητα …την απάνθρωπον συμπεριφοράν του κράτους και των οργάνων του…, …τας τσαρικάς σφαγάς. Ταυτόχρονα συνέχιζε να υποστηρίζει την κυβέρνηση Μεταξά… Το κόμμα των φιλελευθέρων είχε, για πρώτη φορά στην ιστορία του, βρεθεί μπροστά σε μια τέτοια κρίση. Τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης έδειχναν ότι η πολιτική του έναντι του Μεταξά αποδοκιμαζόταν από το λαό… Για να κερδίσει το έδαφος που είχε χάσει έπρεπε να κάνει στροφή προς τα αριστερά και να εγκαταλείψει τον Μεταξά. Αλλά την αναδίπλωση έκανε αδύνατη, πρώτο η πεποίθηση της ηγεσίας του ότι ο Μεταξάς αντιπροσώπευε τη μόνη ελπίδα επαναφοράς στο στρατό των απότακτων αξιωματικών, δεύτερο η βαθύτατα συντηρητική του φύση που απέτρεπε συνεργασία με ριζοσπαστικές δυνάμεις».
Χωρίς αμφιβολία τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης σηματοδοτούσαν μια περίοδο στην πολιτική ζωή της χώρας όπου το κέντρο βάρους των εξελίξεων, έστω και ελαφρά, μετατοπιζόταν από τα κέντρα συνωμοσίας στις οργανώσεις του λαού. Το ΚΚΕ μάλιστα, εναπόθετε – και δίκαια έπραττε – όλες τις ελπίδες για προοδευτικές εξελίξεις στη χώρα σ’ αυτό το γεγονός. Την Ελλάδα23, έλεγε, «ο παλλαϊκός απελευθερωτικός αγώνας θα τη σώσει». Ομως αυτό που για το ΚΚΕ ήταν σωτηρία της χώρας, προκαλούσε πανικό σε κάποιους άλλους. Η είσοδος του λαού στο προσκήνιο των πολιτικών εξελίξεων ήταν ένα γεγονός που όπως γράφει ο Ανδρικόπουλος24 «δεν πέρασε απαρατήρητο από τις στήλες του Τύπου – βενιζελικού και αντιβενιζελικού – που άρχισε να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου». Η αστική τάξη και οι πολιτικοί εκπρόσωποί της είχαν την εμπειρία να καταλάβουν πως ο λαός στο προσκήνιο ήταν η μέγιστη και η κύρια απειλή για τα συμφέροντά τους. Επρεπε να λάβουν τα μέτρα τους. Και τα έλαβαν λίγο αργότερα με την επιβολή του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου.
